دزدی خبر در رسانه های قزوین

دزدی خبر در رسانه های ایران اتفاق تازه ای نیست اما این موضوع در قزوین در حال رسیدن به حد اعلای خود است. رسانه ها برای پوشش کامل اخبار، خبرهایی که توسط دیگر رسانه های تهیه شده است را توسط خود کپی و انتشار می‌دهند. البته اگر این کپی برداری با ذکر منبع اصلی رسانه باشد اشکالی ندارد و حتی برای هر دو رسانه مفید است. چراکه در واقع در رسانه دوم تبلیغی برای رسانه اول هم انجام شده است و در عین حال مخاطبان رسانه دوم هم به دلیل پوشش اخبار بیشتر می‌شود. این سیاستی است که خبرگزاری بازتاب در 80 درصد اخبار خود از آن استفاده می‌کند و اتفاقا آن را هم به یکی از پر بیننده ترین رسانه های ایران تبدیل کرده است.

البته بنا بر اصول حرفه ای رسانه، اگر بخواهد این کار در غالب اینترنت انجام شود با قابلیت های موجود در اینترنت شدیدا توصیه می‌شود که به جای نقل خبر به منبع اصلی خبر لینک داده شود تا بازدیدهای خبر و آگهی منبع اصلی خبر از بین نرود. چنین سیاستی را مدتی است که برخی سایتها مثل صبحانه و بالاترین آغاز کرده اند و اتفاقا تعداد بازدیدهای آنها از سایتهایی که صرفا نقل و کپی می‌کنند بیشتر است. اما در رسانه های فیزیکی مثل مطبوعات و رادیو و تلویزیون که قابلیت لینک وجود ندارد ناگزیر ذکر منبع رسانه در متن خبر بدون اشکال، امکان پذیر است و اختلالی در روند رسانه‌ای ایجاد نمی‌کند.

اما تمام آنچه گفته شد صورت خوش قضیه است. این موضوع وقتی چهره زشت و ضد اخلاق خود را نشان می‌دهد که رسانه بدون ذکر منبع اصلی خبر را در خود نقل می‌کند و به اصطلاح آن را می‌دزدد. چیزی که در رسانه های قزوین به وفور دیده می‌شود و حتی متن خبر با اضافه چند کلمه در ابتدایش به گونه ای تنظیم می‌شود که انگار اصلا تهیه کننده خبر خود رسانه دوم است و هیچ شخص یا رسانه دیگری چنین خبری را تهیه نکرده است! مخاطبان چنین رسانه هایی تا موقعی که از موضوع اطلاع نداشته باشند به آن علاقمندند اما با رو شدن قضیه و متهم شدن رسانه به انجام کار غیرحرفه ای به مرور از مخاطبان آن کم می‌شود و سطح اعتماد به خبرهای آن نزول می‌کند.

جدا از اینها من نمی‌دانم خود رسانه چگونه حاضر است تن به اینکار دهد؟ آیا راضی است خبری که خودش برای تهیه آن زحمت می‌کشد هم توسط دیگران دزدیده شود؟ دزدی خبر در رسانه ها که به دزدی ادبی مشهور است آنقدر در رسانه های ایران و بخصوص قزوین رواج یافته است که کاملا عادی شده است. صدا و سیمای قزوین در روز روشن اخبار ایسنا را بدون نقل خبر می‌دزدد و هفته نامه تابان قزوین خبر اختصاصی قزوین‌بلاگ در مورد فیلتر شدن کلمه تاکستان را به تاراج می برد و عینا بانام خودش درج می‌کند. با اینکه اینکار شدیدا زیر پا گذاشتن اصول حرفه ای روزنامه نگاری و رسانه است اما من شخصا از این مورد خاص ناراحت نیستم. حتی انتظار تبلیغ اختصاصی قزوین بلاگ را هم در هیچ رسانه ای ندارم اما حداقل چه می‌شد منبع خبر را به بهانه معرفی آن که یک سایت غیرتجاری است و همه اش با کمک و پشتبانی تعدادی وبلاگ نویس که دارند بدون چشمداشتی برایش وقت و هزینه صرف می‌کنند را هم ذکر می‌کردند؟ این نشان می‌دهد که خود رسانه حتی به چنین حمایت کوچکی که با اهداف فرهنگی هم بوجود آمده است پایبند نیست و فقط شعار آن را برای دیگران می‌دهد!

دزدیدن خبر فقط محدود به متن آن نیست و عکس آن را هم شامل می‌شود. چیزی که واضح است دزدی عکس خبر رواج بیشتری از متن آن دارد. سراسر اینترنت پر از عکسهایی است که از صاحبان آنها خبری نیست و بدلیل آنکه عکس تاریخ سوخت ندارد یا تاریخ سوخت آن دیرتر از خبرش است و می‌شود بارها آن را در جاهای دیگر استفاده کرد با چند مرحله کپی و دست به دست شدن آن عملا یافتن عکاس اصلی آن غیر ممکن می‌شود.

ربودن گوی سبقت در دزدی خبر توسط رسانه های قزوین نشان دهنده طمع بی حد و اندازه آنها در رقابت با همنوعانشان در قزوین است. رسانه های قزوین به هم رحم نمی‌کنند و اگر آزادی بیشتری بود و رودرواسی محلی وجود نداشت به آسانی یکدیگر را زیرقلم هایشان له می‌کردند.

وجود چنین جو خصمانه ای که پدیده سرقت خبری هم از نتایج آن است جز آسیب رساندن به خود آنها و آسیب به وضعیت اجتماعی و رسانه ای قزوین هیچ نفعی برای کسی نخواهد داشت و اگر تمام تلاشهای اخلاقی برای متقاعد کردن آنها برای رعایت اصول و ایجاد جو دوستانه به جایی نکشد باید خود رسانه با ابزارهای خودش و افشای چنین مواردی جهت جلوگیری از گسترش بیشتر به مقابله با آن برخیزد.